De poppetjes aan het dansen
Jan Hendrik Baarda, bedenker en maker van het beroemde SIVO-beeldmerk, het danspaar, is deze week overleden.
De inwoner van Odoorn werd in het najaar van 1984 door secretaris Albert Meijer van het eerste SIVO-bestuur benaderd om voor een nieuw evenement een briefhoofd te ontwerpen. Het evenement had iets met volksdansen te maken maar meer wilde Meijer ook niet vertellen want het doorgaan was allemaal nog onzeker.
Zonder ook maar enige kennis van volksdansen te hebben ging Baarda aan de slag. Op de tekentafel van zijn zoon ontstond iets wat tientallen jaren nog steeds aan SIVO Odoorn doet denken. Een beeldmerk zonder weerga. Een danspaar uitgevoerd in zwart-wit, met hoeken van `15, 30, 45, 60, 75 en 90 graden en twee hoofden die bestonden uit zuivere cirkels.
Het embleem, zoals Baarda zijn ontwerp altijd bleef noemen, werd met Oost-Indische inkt met de hand getekend en dat verklaard de wat minder strakke lijnen. Een computer met strakke lijnen bestond in die jaren nog niet. De constructie van de tekentafel was mede bepalend voor het uiteindelijke ontwerp.
Het eerste SIVO-bestuur vond het prachtig en besloot het logo te gaan gebruiken. Vlak voor het eerste festival in 1985 moest er nog snel even een SIVO-vlag komen en opnieuw stond het bestuur bij Jan Hendrik Baarda op de stoep. Als basis voor die eerst SIVO-vlag gebruikte Baarda het ontwerp van de Drentse vlag, een wit vlak met rode banen, een rode ster (Odoorn) en in het zwart het SIVO-danspaar met daar omheen nog zes zwarte sterren, de medewerkende dorpen.
Kleermaker Steenge van de Valtherweg lukte het nog net op tijd één exemplaar van de vlag te maken. Deze vlag wapperde tijdens het eerste SIVO-festival bij de school en zou een jaar later plaatsmaken voor een in de basis vooral gele vlag. Dit ontwerp zou tientallen jaren Odoorn sieren. Toen er in 2010 een nieuwe vormgeving voor het festival was bedacht bleef het danspaartje van Baarda onderdeel van de huisstijl.
In de hele internationale folklore wereld kent men de SIVO-poppetjes. Op honderden ‘SIVOniers’ stond het afgebeeld en werd het door deelnemers naar alle uithoeken van de wereld meegenomen. Naast het SIVO-logo is ook ‘het veldje van Baarda’ een begrip geworden. Op dit terrein vlak bij zijn woning stond jarenlang één van de grote overdekte buitenpodia. Voordat SIVO kon beginnen moesten altijd eerst nog wel even de geiten uit ’t land gehaald worden!
Jan Hendrik Baarda overleed afgelopen dinsdag, na een kort ziekbed, op 91-jarige leeftijd. Hij stond bekend als een opgeruimd mens van weinig woorden. Zijn SIVO-logo zal voor de eeuwigheid aan hem verbonden zijn. Onze gedachten en medeleven gaan uit naar zijn vrouw en kinderen en naaste familieleden.